23Aug

Độc đáo gốm sứ men hỏa biến

Mang kỹ thuật làm men gốm từ châu Âu về áp dụng tại Việt Nam, gốm Đông gia của vợ chồng chị Phạm Thị Thanh Mai – anh François Jarlov đã biến các loại đất bình thường tại Việt Nam trở thành mặt hàng độc đáo gốm sứ men hỏa biến

Anh Francoi Jarlove là một nhà nghiên cứu văn hóa, có nhiều kiến thức về gốm sứ và có tình yêu lâu dài với Việt Nam. Loại men gốm của anh tạo ra do sự tương tác hóa học giữa ôxít sắt và titan cộng với nhiệt, gọi là men hỏa biến, màu sắc do men tạo ra chứ không phải do màu. Sự khác biệt còn tùy thuộc vào môi trường lò, nhiệt độ nung, thời gian nung và thành phần hóa học của men.

Cùng loại men đất nhưng nhiệt độ khác nhau sẽ cho ra một màu men khác nhau, bởi thế, các sản phẩm men đem nung chung cùng lò, men ở dưới thấp có màu khác, men trên cao có màu khác. Bởi vậy, mỗi sản phẩm của vợ chồng Francois – Mai là sản phẩm độc nhất vô nhị, như một tác phẩm nghệ thuật. Loại gốm nung của anh chị đạt nhiệt độ nung tới 1.300oC nên nguyên vật liệu sánh lại trong kết cấu chặt, dùng lâu này không sứt mẻ, khó trầy, gõ nhẹ vào nghe tiếng lanh canh thanh tao.

Sản phẩm gốm sứ với lớp men hỏa biến, cho ra màu xanh, nâu, tím… đa dạng

Bộ ấm tích màu nâu trầm

Sự biến hóa đa dạng của màu men, sự thô mộc nhưng tinh diệu của sản phẩm men hỏa biến khiến mỗi sản phẩm như một tác phẩm nghệ thuật

Khác với các loại men gốm công nghiệp, pha màu nào đều biết rõ màu sắc sau khi nung sẽ như thế nào. Trong khi đó, men hỏa biến khó xác định màu sau khi hoàn tất.

Đối với dân sành đồ gốm sứ, men ngọc xanh là loại men quý rất khó làm. Loại men ngọc của lò gốm của anh chị có màu xanh da trời rất đẹp. Khi chế tác thành bình trà, màu men ngọc giúp màu trà đẹp hơn, vị trà như ngon hơn.

Bộ ấm tích màu men ngọc xanh da trời khá quý hiếm

Loại men ngọc có ánh xà cừ hiếm quý

Với kỹ thuật nung men nhiệt độ cao, vợ chồng chị Mai – Francois cảm thấy thú vị khi các loại đất sét lấy từ Đồng Tháp Mười làm men ngọc cho ra loại gốm rất đẹp, đặc biệt với màu nâu và tím. Điều này cho thấy kỹ thuật làm gốm cao cấp, hiện đại có thể mang lại những sản phẩm đặc thù Đồng bằng sông Cửu Long.

Loại đất sét lấy từ Đồng Tháp Mười làm men ngọc cho ra loại gốm màu nâu rất đẹp

Màu men hỏa biến thô mộc, không cầu kỳ nhưng vẫn độc đáo với bản sắc riêng.